آرای کلامی و تفسیری اباضیه

author

Abstract:

 دیدگاه‌هاى کلامى، فقهى و قرآنى اباضیه و نظرگاه ایشان درباره دانش‌هاى قرآنى مورد بررسى و نقد قرار گرفته است. اباضیه یکى از فرقه‌هاى خوارج به شمار مى‌آید و انکار اباضیان این حقیقت را تغییر نمى‌دهد. اباضیه اسماء و صفات خدا را توقیفى مى‌دانند صفات خدا را عین ذات او مى‌شناسند، خدا را همانند هیچ موجودى نمى‌دانند و آیات تشبیه را تأویل مى‌کنند، خدا را غیرقابل رؤیت مى‌دانند و از مخالفان پاسخ مى‌دهند و ادعاى خویش را به براهین عقلى و نقلى مستند مى‌سازند. در بحث حدوث قرآن برخى از نویسندگان اباضیه، قدیم بودن قرآن را مى‌پذیرند و عده‌اى حدوث قرآن را. شرط نبوت نبى، داشتن کتاب و شریعت نیست. پیامبران از عصمت برخوردارند. انسان‌ها در زندگى اجتماعى به امام نیاز دارند. خلافت ابوبکر و عمر پذیرفته است اما خلافت عثمان ناپسند و خلافت امام على (ع) با پذیرش حکمیت سؤال برانگیز است. گناهکاران کفر نعمت دارند نه کفر شرک. حبط اعمال اصلى پذیرفته شده و مستند به قرآن است. مشرک و گناهکار مخلد در آتش هستند. شفاعت اصلى پذیرفته شده است. اهل بیت در نظام فکرى اباضیه مقامى بس والا دارند.  دومین اصل از اصول اجتماعى اباضیه "مسالک الدین" است. اباضیه از نظر فکرى نه همانندى کامل با معتزله دارند و نه با اشاعره. سه روش تفسیرى ماثور، لغوى و عقلى از روش‌هاى به کار گرفته در تفاسیر و آثار قرآنى اباضیه است. در ادامه نظریّات اباضیه درباره علوم قرآنى از جمله: محکم و متشابه، اعجاز قرآن، ناسخ و منسوخ و تناسب آیات و سوره آمده است. قرآن، سنت، اجماع و قیاس از دلایل احکام شناخته مى‌شود. و در پایان احکام فقهى - قرآنى در مورد طهارت، وضو، نماز، ازدواج، کشیدن سیگار و شهادت و گواهى دادن آمده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شیخ طوسی و آرای تفسیری معتزله

 تفسیر تبیان یکی از تفاسیر شیعی در قرن پنجم هجری است که با رویکرد کلامی به نگارش آمده است. از نشانه های آشکار آن، کوشش شیخ طوسی برای تحکیم مبانی نظری شیعه در این تفسیر است. تقدم نسبی دانش کلام بر سایر علوم در عصر شیخ طوسی و منازعات کلامی، همچنین مرجعیت و احاطه علمی شخصیت هایی نظیر شیخ مفید، سید مرتضی و خود شیخ در این رشته، در سمت و سو دادن به این تفسیر بی تأثیر نبوده است. طرح دیدگاه های نسبتا ف...

full text

اباضیه و تاریخنگاری

یکی از فرق اسلامی که در حیات هزار و سیصد ساله خود اهتمامی ویژه به تاریخنگاری مبذول داشته فرقه اباضیه است که در تحقیقات اسلام شناسی ، این بعد از حیات فرهنگی آنان کمتر مورد مطالعه قرار گرفته است. آثار اباضی نه تنها در مطالعه تاریخ این فرقه اساسی ترین منابع محسوب می گردند ، بلکه در مطالعات عمومی تاریخ اسلام در نواحی شبه جزیره و عراق در مشرق ، بخش هایی از شمال و شرق آفریقا در مغرب ، و حتی برخی نواح...

full text

آرای کلامی ملاصالح مازندرانی

عالم فاضل محقق حسام الدین محمد صالح بن احمد المازندرانی معروف به ملاصالح که بیشتر ایشان را با شرح مبسوط و مشهورش بر اصول کافی می شناسند. بی شک دیدگاه اندیشمند جامعی هم چون ملا صالح که در اکثر علوم متداول روزگار خود متجر بوده و طبعاً نگاه جامعی نیز به مسائل داشته است، می تواند در روشن کردن افق های تاریکی که احیاناً فراروی دانش پژوهان دینی قرار می گیرد، نقش بسزایی ایفا کند. این پژوهش دیدگاه ملاصالح...

15 صفحه اول

بررسی نسبت میان هرمنوتیک حقوقی و آرای تفسیری شورای نگهبان

هرمنوتیک فن فهم و دانش تفسیر است. چرخش‌های بنیادین در جهت‌گیری‌های هرمنوتیکی سبب شده است تا نتوان تعریف جامعی برای آن در نظر گرفت. به طور کلی هرمنوتیک دارای سه رویکرد خاص‌، عام و فلسفی است. هرمنوتیک عام یا کلاسیک برای متن معنای ثابت قائل است و در پی کشف مراد مؤلف است، اما در منظومۀ هرمنوتیک فلسفی، متن لزوماً معنای ثابتی ندارد، زیرا دارای فهم‌های حقیقی نامحدودی است که هیچ‌کدام بر دیگری برتری ندار...

full text

بررسی تطبیقی دیدگاه تفسیری- کلامی إبن-شهرآشوب با فِرق کلامی در متشابه‌القرآن

پس از رحلت پیامبر(ص) و با گسترش دامنۀ فتوحات جهان اسلام، نحله‌ها و فرقه‌های فکری و عقیدتیِ جدیدی پدیدار گشت که هر یک از آن‌ها برای اثبات عقاید خود، به آیات قرآن کریم تمسک جسته و به تأویل و تفسیر نادرست آن پرداختند. این مسأله عالمان شیعی را بر آن داشت تا با طرح دیدگاه شیعه، به تصحیح شبهات و انحرافات موجود در این‌باره بپردازند. إبن‌شهرآشوب مازندرانی یکی از عالمانی است که با تألیفات ارزندۀ خود، خدم...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 13-14

pages  304- 335

publication date 1998-07-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023